top of page
Image by Vadim Bogulov

Özgül fobiler bir nesne veya durumla ilgili aşırı veya mantıksız korku hali olarak tanımlanmaktadır. KiÅŸi fobik nesne veya durumla karşılaÅŸtığında kalbin hızlı çarpması/sıkışması, nefes daralması, terleme, bayılma hissi, baÅŸ dönmesi gibi belirtiler açığa çıkar. Bu korku hissine ek olarak birçok fobide iÄŸrenme duygusu da ön planda olabilir (böcek fobilerindeki gibi). KarşılaÅŸma olmadan da fobik nesne ya da durumun hayal edilmesi de benzer bir kaygıyı açığa çıkarabilir. Kaygıyla baÅŸ etmeye çalışan kimseler de kaçınma yoluna gidebilir.  

 

Özgül fobiler yaygın olarak görülmekle birlikte tedavi için baÅŸvurma oranları düÅŸüktür. Bu düÅŸüklüÄŸün sebebi bu durumların tedavi edilebilinir olduÄŸunun bilinmemesi ve kiÅŸilik özelliÄŸi olarak görülmesi olabilir. Aynı zamanda kaygı sadece özgül durumlarda ortaya çıktığı için kiÅŸiler bu nesneleri hayatlarından uzak tutarak kaygıyı daha az deneyimliyor olabilir. Ancak bu her zaman mümkün olmamaktadır. ÖrneÄŸin kan ve iÄŸne fobisi olan birisi için kaçınma ancak bir dereceye kadar olanaklıdır. Ya da uçak fobisi, sık seyahat etmesi gereken biri için son derece iÅŸlev bozucu olabilir.

 

Neden fobim var?

 

Fobiler bazen travmatik bir yaÅŸantıya dayanabilir. ÖrneÄŸin köpek tarafından kovalandıktan sonra kiÅŸide köpek fobisi geliÅŸebilir. Ancak fobinin geliÅŸimi için her zaman böylesi bir yaÅŸantı gerekli deÄŸildir. Genetik ve öÄŸrenmenin bu durumda rolü olduÄŸu bilinmektedir.

 

Tedavisi gerçekten var mı?

 

Özgül fobiler tedavileri oldukça yüz güldürücüdür. Özgül fobilerde ilaç tedavileri genellikle ön planda deÄŸildir. Davranışçı müdahaleler en iÅŸe yarayan tekniklerdir. Bunun için öncelikle hasta ile görüÅŸme yapılarak durumun deÄŸerlendirmesi yapılır ve bir yol haritası çizilir. Giderek artan düzeyde fobik durum ya da nesne ile yapılan karşılaÅŸmalar sonrasında kiÅŸinin kaygı düzeyi ve kaçınmaları gitgide azalır. KarşılaÅŸmaların kısa süreli olması alışmadan ziyade duyarlılaÅŸmaya yol açabileceÄŸinden bir terapistin gözetiminde olması faydayı arttıracaktır.

 

Tedavi kaç seans sürüyor?

 

Tedavinin uzunluÄŸu hastadan hastaya deÄŸiÅŸmekle birlikte genelde diÄŸer kaygı bozukluklarına göre çok daha kısa sürede sonuç alınabilmektedir.

 

Sanal gerçeklik tedavisi

 

Fobilerin tedavisi yukarıda da belirtildiÄŸi gibi etkene gittikçe artan maruziyetle yapılmaktadır. Bu bazı korkular için uygulanabilir olsa da bazıları için zorlayıcıdır. ÖrneÄŸin uçak fobisi bulunan bir danışanın terapistiyle bir uçak yolculuÄŸu yapması pek olanaklı görünmemektedir. Sanal gerçeklik tedavileri tam olarak bu durumlarda elimizi güçlendiren bir tedavi seçeneÄŸi olmaktadır. Bilgisayar yardımıyla oluÅŸturulmuÅŸ görüntüler danışanın kullandığı özel gözlüÄŸe yansıtılır ve bu ÅŸekilde kiÅŸi için alternatif bir gerçeklik oluÅŸturulmuÅŸ olur. Yani kiÅŸi terapistinin ofisinde, terapistinin yardımıyla bir uçak yolculuÄŸuna çıktığını yaÅŸantılayarak adım adım fobisinin üstesinden gelebilir.  Yapılmış çalışmalarda da sanal gerçeklik tedavilerinin fobi tedavisinde etkili olduÄŸu bilimsel olarak kanıtlanmıştır.

Psikiyatrist & Psikoterapist Melike ÖzateÅŸ 

05345894569

©2021, drmelikeozates tarafından Wix.com ile kurulmuştur.

bottom of page